Persoonlijk worden wij allemaal geconfronteerd met de gevolgen van het coranavirus. De een heeft last van een verhoogde werkdruk, terwijl de ander werkeloos is geraakt. Beiden kunnen geconfronteerd worden met angst, depressie, eenzaamheid, en onzekerheid bij zichzelf of in hun omgeving. Allerlei energieslurpende emoties razen voorbij waarbij, naarmate het langer duurt, weinig ruimte is voor eensgezindheid.
Dit heeft als gevolg dat er nieuwe spanningen, nog hogere werkdruk, meer werkeloosheid, nieuwe angsten, meerdere burn-outklachten, eenzaamheid en onzekerheden ontstaan. Niemand kent de uitkomst, garanties kunnen niet gegeven worden. De stabiliteit is weg.
De een leeft vrijelijk voort vertrouwend op persoonlijke weerbaarheid en flexibiliteit, terwijl de ander zich het liefst verschanst in de eigen gecreëerde veilige bubbel en pas aansluiting wil zoeken wanneer de onzichtbare vijand verslagen is.
Hoe overleef je als arts de stress die de coronacrisis met zich meebrengt?
We zitten met z’n allen in een situatie die niemand ooit meegemaakt heeft.
Dat betekent dat niemand ervaring heeft met de keuzes die nu gemaakt worden.
Corona brengt angst, onzekerheid en eenzaamheid met zich mee. Beladen met deze emoties moet je de juiste keuzes zien te maken. In jouw geval cruciale keuzes, waarbij fouten maken grote gevolgen hebben. Het gevaar van crisisperiodes is dat het vaak de deuren naar overschatting en onderschatting van kwaliteiten onbewust opent. Hoewel het overkomt als ondoordacht en in strijd is met feitenkennis en bewijs wil ik je uitnodigen je eerste gedachten te volgen.
De juiste diagnose
Je eerste gedachten zijn nooit uit het niets ontstaan. Ze zijn gebaseerd en gevormd door je kennis en ervaring tot nu toe. Je mag erop vertrouwen dat je ingeving je in grote mate naar de juiste diagnose leidt. In ieder geval duidt het in de richting waarin jij denkt dat je verder moet zoeken.
Twijfel je of ervaar je toch angst om te vertrouwen op je eerste gedachten, dan is in actie komen de beste remedie. Kom even fysiek in actie. Loop heen en weer, spring op en neer of begin te dansen. Dit zijn acties die heel goed werken om je angsten te beheersen. Door te gaan ijsberen zorg je voor een activering van de hersenen, waardoor je oplossingsgerichte ingevingen stimuleert. Er komen hormonen vrij zoals serotonine, endorfine, dopamine waardoor je letterlijk een ander energie krijgt die je vooruithelpt. Dit is bekend en toch wordt het vanuit schaamte te weinig ingezet bij vastgelopen gedachtegangen.
Durf te handelen vanuit je eerste gedachten. Pas dan kun je ervaring opdoen of jouw gedachten en de daaruit voortvloeiende beslissing de beste is. Wees mild voor jezelf door te realiseren dat in een nieuwe situatie elke beslissing een experiment is. Geen beslissing nemen betekent dat je jezelf onnodig druk oplegt én je ontneemt jezelf een ervaring die je later kunt gebruiken. Daarbij komt dat de meeste ontdekkingen zijn gedaan door bewuste en onbewuste experimenten.
Het zou jammer zijn als de angst voor klachten en het tuchtcollege je emotionele wijsheid beteugeld en daardoor de medische vooruitgang via een gewijzigde interventie door voortschrijdend inzicht afremt.
Jouw mentale gezondheid
Je hebt gelijk wanneer je aandraagt dat de maatschappij dualistisch gedrag vertoont. Het ene moment word wordt je als arts bejubeld om je prestaties in de coranacrisis om even later zwaar bekritiseerd te worden voor je nalatigheid en gebrek aan ‘geneeskrachtige gave’ door patiënten en nabestaanden. Dit maakt dat je je constant in een spanningsveld begeeft tussen emotionele- en rationele wijsheid. Terwijl emotionele- en rationele wijsheid complementair zijn en een groter rendement voor de patiënt en de wetenschap oplevert wanneer jij je hierin maatschappelijk gesteund voelt.
Ondanks de stress die het oplevert is ter voorkoming van burn-out klachten geen betere remedie dan een (soms ook impopulaire) beslissing te nemen. Een keuze maken geeft nog altijd meer rust en vermindert stress op een gezonde manier.
Jouw (mentale) gezondheid is van vitaal belang wanneer het gaat om:
- de juiste diagnose te stellen,
- besluiten te nemen,
- klaar te staan voor een collega die het allemaal even te veel wordt.
Fouten maken mag
Nogmaals wees mild voor jezelf en accepteer dat (onder begeleiding van of in samenwerking met) fouten maken mag en zelfs nodig is om de juiste weg te vinden. Het ontstaan van voortschrijdend inzicht helpt je je zekerheid te hervinden. Het menselijk lichaam blijft uniek, dus ook met jarenlange ervaringen moet je soms, doordat de situatie, de druk en andere variabelen nieuw zijn, een beslissing nemen die op dat moment het meest doeltreffend lijkt.
Ongeacht welke onzekerheid of angst nieuwe crisissituaties meebrengen, jouw eerste ingeving geeft richting aan je zoektocht om met je wijsheden van dat moment een beslissing te nemen. Hier mag je op vertrouwen.
Elke keuze bestaat uit oude en nieuwe plussen en minnen die niet altijd onderbouwd kunnen worden met logica, kennis en bewijzen. Elke arts weet dat daar ook een percentage emotionele wijsheid bij komt kijken. Een ingeving die je niet geheel kan onderbouwen, maar je wel vertelt dat je goed zit. Vertrouwen in jezelf, in je kunnen en in je handelen beïnvloedt jouw welbevinden, je veerkracht en je waarde voor anderen.
En toch … ook al zou je meer van je energie en wijsheid toe willen laten, dan is er altijd weer dat stemmetje dat je wijst op de kracht van feitenkennis. Hoe je weer komt tot een gezond evenwicht tussen ratio en emotionele wijsheid, daar kan ik je bij helpen.
